Bản Hua Rốm, xã Nà Tấu nằm ngay dưới chân núi của những cánh rừng bạt ngàn xanh tốt. Ở đây vào mùa hè nhiệt độ tại bản chênh với thành phố Điện Biên Phủ vài độ C vì những tấm áo xanh mượt của rừng.

Bản Hua Rốm là một trong những bản có diện tích rừng lớn thuộc xã Nà Tấu, thành phố Điện Biên Phủ. Bản có 132 hộ dân tham gia quản lý, bảo vệ hơn 2.188 ha rừng.

Anh Vàng A Săng - Trưởng bản Hua Rốm cho biết: “Khu rừng của bản có vị trí tiếp giáp với nhiều bản thuộc các xã Nà Nhạn, thành phố Điện Biên Phủ, xã Mường Pồn, huyện Điện Biên, xã Mường Đăng, huyện Mường Ảng, xã Mường Mươn, huyện Mường Chà nên công tác quản lý, bảo vệ gặp nhiều khó khăn”. Điển hình, vụ cháy rừng hồi đầu năm 2016 do người dân bản Nà Pen (xã Nà Nhạn, TP. Ðiện Biên Phủ) và xã Mường Ðăng (huyện Mường Ảng) sơ ý đốt cây cỏ khô gây cháy lan sang làm thiệt hại gần 8ha rừng của bản Hua Rốm. Ngay khi phát hiện đám cháy, cả bản tập trung cùng các lực lượng, chính quyền chữa cháy, khẩn trương phát đường băng cản lửa không để lửa lan rộng.

Để bảo vệ rừng cũng như tránh tình trạng cháy rừng xảy ra như năm 2016, bản Hua Rốm thực hiện định kỳ tuần tra 1 lần/tuần với mô hình giữ rừng theo cộng đồng, mô hình được thành lập theo nguyên tắc, mỗi gia đình cử một người tham gia vào tổ tuần tra, bảo vệ rừng. Bản có 16 tổ, mỗi tổ có từ 8-9 người thực hiện tuần tra, bảo vệ rừng. Việc tuần tra có thể độc lập hoặc phối hợp với lực lượng Kiểm lâm, các tổ chức đoàn thể của xã.

Tổ tuần tra, bảo vệ rừng bản Hua Rốm.

Sau mỗi đợt tuần tra, bảo vệ rừng, các tổ tuần tra sẽ báo cáo với Ban quản lý rừng cộng đồng bản để biết tình hình chung của đợt tuần tra. Đối với những trường hợp cá nhân vi phạm, tổ tuần tra bắt được sẽ báo cáo với chính quyền địa phương, kiểm lâm địa bàn để xử lý.

Ngoài thực hiện theo quy định chung của Đảng, pháp luật của Nhà nước, tại đây bà con gắn bảo vệ rừng với thực hiện hương ước của bản. Hương ước giữ rừng của bản Hua Rốm đã có từ rất lâu đời, đến năm 2013 được lập lại cụ thể hơn với những quy định đầy đủ cần phải tuân thủ nghiêm. Cả bản đều phải có trách nhiệm bảo vệ rừng và được hưởng lợi từ rừng, như việc tận thu những cây khô, gãy đổ để làm củi. Các gia đình muốn khai thác gỗ để làm nhà phải có giấy đề nghị cộng đồng bản cho phép với số lượng gỗ cần khai thác rõ ràng. Sau khi được cả bản nhất trí mới được khai thác dưới sự giám sát, quản lý chặt chẽ của bản. Trong bản ai vi phạm hai lần đầu thì sẽ nhắc nhở, nếu vi phạm lần thứ ba sẽ phạt tiền sung quỹ cộng đồng và hộ đó cũng không được hưởng tiền chi trả DVMTR.

Nhờ chăm sóc và bảo vệ rừng hiệu quả, những năm gần đây người dân bản Hua Rốm nhận tiền DVMTR mỗi năm càng thêm cao. Nếu như trước đây, số tiền DVMTR năm 2011 bản Hua Rốm nhận được lần đầu tiên là hơn 121 triệu đồng, thì số tiền DVMTR năm 2021 bản nhận được là hơn 834 triệu đồng. Với số tiền trên, người dân bản Hua Rốm ngoài sử dụng chi cho các hoạt động chung của cộng đồng và phát triển kinh tế còn thống nhất chi phục vụ công tác quản lý, bảo vệ rừng như: xây dựng trạm quản lý, bảo vệ rừng (chốt tuần tra kiểm soát) cho các tổ tuần tra có chỗ trú mưa, nghỉ ngơi trong thời gian đi tuần tra.

Bản Hua Rốm trích một phần tiền chi trả DVMTR mua vật liệu xây dựng trạm quản lý, bảo vệ rừng (chốt tuần tra kiểm soát).

 Anh Giàng A Chu – Bí Thư chi bộ bản nói: “Hiện nay trung bình một năm các gia đình tham gia quản lý, bảo vệ rừng ở bản nhận được hơn 7 triệu đồng tiền DVMTR. Từ khi có được số tiền chi trả DVMTR, nhiều gia đình trong bản Hua Rốm đã mua được con giống, vật nuôi, cây giống từ đó thu nhập cao hơn trước, cuộc sống đỡ vất vả hơn. Vì vậy, người dân hiểu rõ trách nhiệm của mỗi cá nhân, gia đình phải bảo vệ rừng theo quy định, không để kẻ xấu xâm hại đến khu rừng.”.

Có thể thấy, chính sách chi trả DVMTR đang từng bước nâng cao ý thức, trách nhiệm của người dân sống gần rừng. Không chỉ người dân bản Hua Rốm mà tất cả chủ rừng luôn thực hiện tốt trách nhiệm với những cánh rừng được giao quản lý, bảo vệ.