Cục trưởng Cục Lâm nghiệp Trần Quang Bảo

Tại buổi Tọa đàm chủ đề bảo tồn thiên nhiên và phát triển vùng đệm các khu rừng đặc dụng Việt Nam, Cục trưởng Cục Lâm nghiệp Trần Quang Bảo cho biết, Việt Nam có hệ sinh thái rừng vô cùng phong phú, đa dạng với diện tích 14,74 triệu ha (trong đó, rừng tự nhiên chiếm 10,17 triệu ha, rừng sản xuất 4,57 triệu ha); tỷ lệ che phủ rừng đạt 42,02% và có khoảng 25 triệu người dân sống phụ thuộc vào rừng.

Hệ sinh thái rừng Việt Nam mang lại những giá trị to lớn cho phát triển kinh tế - xã hội nhờ cung cấp nguyên liệu cho ngành chế biến xuất khẩu gỗ; cung cấp lâm sản ngoài gỗ, là tiềm năng phát triển du lịch, thu dịch vụ môi trường rừng, hấp thụ và lưu giữ carbon rừng…

Tuy nhiên, việc phát huy các giá trị sinh thái của rừng còn gặp nhiều khó khăn do thiếu quy hoạch vùng trồng gỗ lớn tập trung, năng suất, chất lượng gỗ chưa cao; việc tổ chức sản xuất theo chuỗi còn khó khăn; chưa có quy định về sở hữu, đo đếm carbon rừng; mức thu dịch vụ môi trường rừng còn chưa tương xứng với giá trị mang lại…

Thác Kèm, Vườn quốc gia Pù Mát

Thời gian qua, Cục Lâm nghiệp đang xây dựng dự thảo Đề án phát triển giá trị đa dụng của hệ sinh thái rừng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050, hiện nay đang ở giai đoạn cuối, chuẩn bị lấy ý kiến các bộ, ngành liên quan. Đề án hướng tới mục tiêu phát triển giá trị đa dụng của hệ sinh thái rừng trên cơ sở bảo tồn tài nguyên thiên nhiên, đa dạng sinh học, các giá trị văn hóa truyền thống bản địa; nâng cao hiệu quả sử dụng bền vững các dịch vụ hệ sinh thái, góp phần tạo việc làm, tăng thu nhập và cải thiện đời sống tinh thần cho đồng bào dân tộc và người làm nghề rừng.

Rừng dạy chúng ta về giá trị đa dụng dưới tán rừng, nếu biết cách hài hòa giữa bảo tồn và phát triển

Bộ trưởng Lê Minh Hoan chủ trì buổi Tọa Đàm

Đó là nội dung phát biểu gợi mở của Bộ trưởng Lê Minh Hoan tại buổi Tọa đàm về bảo tồn thiên nhien và phát triển sinh kế vùng đệm tại các Vườn quốc gia và Khu bảo tồn.

Theo Bộ trưởng Lê Minh Hoan, nghề rừng còn lắm khó khăn, thách thức nhưng không nên nhìn nhận theo hướng cực đoan, cốt lõi là tạo ra việc làm, sinh kế dưới tán rừng để làm động lực thúc đẩy. Lâu nay chúng ta vẫn tiếp cận rừng dưới góc độ lâm sinh, lâm nghiệp mà chưa tiếp cận theo giá trị đa dụng của hệ sinh thái. Do đó, cần có một góc nhìn khác để phù hợp hơn với thực tế hiện nay, không chỉ là kỹ thuật và còn ở góc độ nhân văn, xã hội, con người và văn hoá. Để có thể làm được điều đó thì mỗi địa phương đều cần có một tư duy mở, xóa bỏ tư duy "địa phương nào càng có nhiều rừng thì địa phương đó càng khó khăn". 

Phát triển giá trị đa dụng của hệ sinh thái rừng hứa hẹn mở ra kho báu từ rừng. "Kho báu lớn nhất không chỉ là nguồn lợi, là tài nguyên, mà hơn hết, chính là tư duy mở: cùng trân trọng, nâng niu, vun đắp từng giá trị của rừng, để rừng mãi xanh, tỏa bóng mát cho thế hệ mai sau", Bộ trưởng Lê Minh Hoan nói.

 Bộ trưởng Lê Minh Hoan trao đổi với Lãnh đạo Vườn quốc gia Pù Mát

Bộ trưởng cũng nhấn mạnh, cần phân biệt sinh kế và thu nhập: “Nếu như thu nhập chỉ bó hẹp ở tiền lương, ở chế độ, ở đãi ngộ, ở lợi ích vật chất, thì sinh kế bao hàm chất lượng sống, cả về giá trị vật chất lẫn tinh thần. Sinh kế, không chỉ là công việc, trách nhiệm, nhiệm vụ mà là niềm vui khi được thực hiện công việc, trách nhiệm, nhiệm vụ đó”.

Tuy duy về giá trị đa dụng giúp hài hòa mối quan hệ giữa tài nguyên thiên nhiên và tài nguyên con người, giữa tài nguyên hữu hình và tài nguyên vô hình, hướng đến sự phát triển bền vững.

Thời gian tới, Bộ Nông nghiệp và PTNT sẽ tiếp tục giao cho các đơn vị chức năng hoàn thiện Đề án về phát triển giá trị đa dụng của rừng; sửa đổi, điều chỉnh những rào cản của thể chế đang làm giới hạn phát triển giá trị đa dụng của rừng; có cách tiếp cận mới hơn, xa hơn về giá trị đa dụng của rừng, trong đó coi trọng giá trị văn hóa của cộng đồng dân cư; thu hút sợ tham gia của các chủ thể, doanh nghiệp, cộng đồng dân cư để khai thác hiệu quả, bền vững các giá trị đa dụng của rừng.

Bộ trưởng tặng cây giống bản địa cho cộng đồng địa phương vùng đệm

Trong chuyến công tác, Bộ trưởng Lê Minh Hoan đã khảo sát mô hình du lịch tại Thác Kèm (Vườn quốc gia Pù Mát), thăm các gian hàng trưng bày, bán sản phẩm OCOP của huyện Con Cuông và trực tiếp trao đổi với HTX Du lịch cộng đồng bản Nưa; thăm điểm du lịch cộng đồng bản Khe Rạn. Tại các điểm đến, Bộ trưởng đã tặng quà và cây giống bản địa cho đại diện cộng đồng địa phương. Bộ trưởng cũng đến thăm và trao đổi với các thành viên tại trạm Quản lý, bảo vệ rừng Khe Rèm và Vườn quốc gia Pù Mát.