Trong quá trình đổi mới đất nước, Đảng, Nhà nước ta đã nhận thức ngày càng rõ hơn vai trò, vị trí của khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo đối với sự phát triển toàn diện đất nước. Thực hiện Chủ trương đường lối của Đảng, Chương trình Chuyển đổi số Quốc gia được Thủ tướng phê duyệt tại Quyết định số 749/QĐ-TTg, và sự chỉ đạo của cấp có thẩm quyền trong thời gian qua, Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh Điện Biên đã quyết liệt chỉ đạo việc triển khai thực hiện việc ứng dụng khoa học công nghệ vào công tác chuyên môn của đơn vị.
Việc ứng dụng khoa học công nghệ vào công tác chuyên môn của của Quỹ Điện Biên như: triển khai xây dựng hệ thống nền tảng số của đơn vị, hệ thống thông tin chi trả dịch vụ môi trường rừng tỉnh Điện Biên; Hệ thống thông tin lưu vực các đơn vị sử dụng dịch vụ môi trường rừng: Lưu vực các nhà máy thủy điện liên tỉnh, nội tỉnh, lưu vực các nhà máy cung cấp nước sạch, nội tỉnh và liên tỉnh... nhằm từng bước hiện thực hóa mục tiêu xây dựng đơn vị “minh bạch - trách nhiệm - bền vững”.
Cán bộ Quỹ sử dụng flaycam trong xác định diện tích rừng đủ điều kiện chi trả DVMTR.
Công nghệ viễn thám và GIS (hệ thống thông tin địa lý Geographic Information systems - GIS) được coi là công cụ hiệu quả trong quản lý, bảo vệ tài nguyên rừng. GIS là một hệ thống hỗ trợ để thu thập, lưu trữ, truy xuất, phân tích và hiển thị dữ liệu không gian và phi không gian. Cho đến nay, ứng dụng ảnh viễn thám và GIS trong quản lý, bảo vệ tài nguyên rừng được sử dụng tại hầu hết các tỉnh trên cả nước.
ÔngTrần Khoa Phương, Phụ trách phòng Kế hoạch - Kỹ thuật, Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh Điện Biên cho biết: Ảnh viễn thám và GIS đã được đơn vị sử dụng trong xác định diện tích cung ứng dịch vụ môi trường rừng, phân loại rừng… là một trong những nhiệm vụ ưu tiên, được tiến hành thường xuyên, thông qua các chương trình, dự án khác nhau, trong đó có việc xác định các lưu vực rừng có cung ứng DVMTR trên địa bàn toàn tỉnh. Xác định trạng thái rừng bằng phương pháp viễn thám phụ thuộc rất nhiều vào khóa giải đoán ảnh. Khoá giải đoán ảnh là khái niệm thể hiện sự sắp xếp của các yếu tố ảnh, các đặc điểm chi tiết của đối tượng tạo thành một tổng thể trong không gian vĩ mô. Độ phân giải ảnh có vai trò quan trọng trong xây dựng bản đồ chi trả DVMTR. Trong những năm qua cùng với việc cập nhật các ứng dụng công nghệ số vào công tác chuyên môn như đưa vào khai thác hệ thống thông tin chi trả dịch vụ môi trường rừng tỉnh Điện Biên chạy trên phần mềm v5PFES, đến nay đã hoàn thiện và đang vận hành là một trong những ứng dụng chuyển đổi số trong lĩnh vực chi trả dịch vụ môi trường rừng.
So sánh hiện trạng rừng biến động trên nền ảnh viễn thám.
Ông Trần Khoa Phương, cho biết thêm: “Tính đến 31/12/2023, tổng diện tích rừng được hưởng tiền dịch vụ môi trường rừng là 316.959,7564 ha trên địa bàn 10 huyện, thị xã, thành phố, 128 xã, phường, thị trấn, với 4.851 chủ rừng (trong đó: 5 chủ rừng là tổ chức; 1.017 chủ rừng là cộng đồng; 3.780 chủ rừng là hộ gia đình, cá nhân, nhóm hộ; 44 chủ rừng là UBND cấp xã được giao trách nhiệm quản lý rừng; 5 chủ rừng là tổ chức khác). Để theo dõi và quản lý các chủ rừng nhân viên kỹ thuật phụ trách địa bàn từng huyện sẽ được cấp 1 tài khoản để đăng nhập và tiến hành cập nhật thay đổi các thông tin từng lô rừng của chủ rừng trên hệ thống thông tin chi trả DVMTR tỉnh Điện Biên để phục vụ công tác chi trả DVMTR của đơn vị một cách nhanh chóng, kịp thời, chính xác, công khai và minh bạch”.
Cán bộ Quỹ phối hợp với Kiểm lâm địa bàn cùng các chủ rừng tiến hành chồng xếp các lớp bản đồ và sử dụng ảnh viễn thám Sentinel 2 để xác định các điểm rừng biến động và diện tích cần kiểm tra. để phục vụ công tác xây dựng bản đồ chi trả DVMTR .
Cùng với ứng dụng công nghệ GIS và ảnh viễn thám: Landsat 8, Setinel 2... để phát hiện sớm mất rừng, suy thoái rừng... góp phần đánh giá tài nguyên rừng một cách hiệu quả làm cơ sở phục vụ cho công tác kiểm tra, giám sát và chi trả dịch vụ môi trường rừng.
Để phát huy những kết quả đã đạt được, thời gian tới Quỹ Bảo vệ và phát triển rừng tỉnh Điện Biên tiếp tục triển khai việc ứng dụng khoa học công nghệ, khai thác sử dụng các phần mềm quản lý, xây dựng bản đồ số lâm nghiệp và sẵn sàng kết nối, chia sẻ, cung cấp dữ liệu mở để thực hiện dịch vụ công trực tuyến phục vụ người dân và doanh nghiệp. Tăng cường công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức về việc ứng dụng khoa học công nghệ đối với người lao động trong đơn vị, chủ rừng và các đơn vị sử dụng dịch vụ môi trường rừng./.