Nguồn lợi thiết thực từ chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng những năm qua đã tạo động lực để người dân thị xã Mường Lay làm tốt hơn vai trò, trách nhiệm quản lý, bảo vệ và phát triển rừng.
Nhờ chính sách chi trả DVMTR, người dân thị xã Mường Lay đã có ý thức hơn trong việc bảo vệ, phát triển rừng trên cơ sở hiểu rõ về quyền lợi, trách nhiệm của mình.
Sau khi Nghị định 99/2010/NĐ-CP ngày 24 tháng 09 năm 2010 về Chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng được ban hành. Tỉnh Điện Biên nói chung và thị xã Mường Lay nói riêng là địa phương đầu tiên trong tỉnh thực hiện thí điểm giao đất, giao rừng năm 2013 trên địa bàn thị xã, theo Kế hoạch số 388/KH-UBND ngày 20 tháng 02 năm 2013 của UBND tỉnh Điện Biên về rà soát, hoàn chỉnh thủ tục giao rừng cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lâm nghiệp giai đoạn 2013-2015 trên địa bàn tỉnh.
Thị xã Mường Lay hiện có hơn 7.361 ha diện tích đất có rừng, là địa phương có tỷ lệ che phủ rừng lớn nhất toàn tỉnh, đạt 65,34%. Ông Nguyễn Quốc Phúc - Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm thị xã Mường Lay, cho biết: Để thực hiện tốt công tác quản lý và bảo vệ rừng, bên cạnh việc đẩy mạnh công tác tuần tra, kiểm tra thì công tác tuyên truyền và giáo dục vận động quần chúng cùng tham gia bảo vệ, phòng cháy chữa cháy rừng, được thị xã Mường Lay xem là một trong những biện pháp hàng đầu. Tạo cơ sở, giúp người dân nâng cao nhận thức về vai trò, tầm quan trọng và lợi ích của rừng, cũng như các quy định của pháp luật, về mục đích, ý nghĩa của công tác bảo vệ rừng hiện nay. Bên cạnh đó, chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng (DVMTR) đã tác động nhiều mặt đối với môi trường rừng và cuộc sống của người dân, cả về kinh tế, xã hội và môi trường, là nguồn lực để phát triển rừng bền vững. Ông Phúc khẳng định: Chính sách chi trả DVMTR giúp nhận thức về công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng của các chủ rừng và hộ nhận khoán rừng từng bước được nâng cao. Cơ bản người dân đã có ý thức hơn trong thực hiện công tác bảo vệ, phát triển rừng trên cơ sở hiểu rõ về quyền lợi, trách nhiệm của mình. Qua đó giúp giảm đáng kể tình hình phá rừng, lấn chiếm đất rừng, khai thác lâm sản trái phép trên địa bàn thị xã cả về số vụ và mức độ thiệt hại. Bảo đảm được nguồn nước nhất là nguồn nước sinh hoạt và nguồn nước thủy lợi của địa phương, bảo vệ được đa dạng sinh học, chống sói mòn rửa trôi đất mùn, đặc biệt là trên địa bàn thị xã có địa hình chia cắt mạnh và độ dốc lớn. Năm 2020, Hạt Kiểm lâm thị xã đã phối hợp với Quỹ Bảo vệ phát triển rừng tỉnh thanh toán số tiền trên 3 tỷ 500 triệu đồng cho các chủ rừng là tổ chức như UBND xã, phường, chủ rừng là cộng đồng dân cư với tổng diện tích được chi trả DVMTR là 6.706,690 ha.
Thực hiện tốt công tác quản lý và bảo vệ rừng, Mường Lay là địa phương có tỷ lệ che phủ rừng lớn nhất của tỉnh.
Lay Nưa là xã có diện tích được hưởng chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng lớn nhất thị xã Mường Lay với trên 3.480 ha. Hiện nay, xã Lay Nưa có 15 cộng đồng dân cư tại các bản được giao quản lý, bảo vệ và hưởng dịch vụ môi trường rừng. Được hưởng lợi từ rừng, nhận tiền chi trả DVMTR, người dân trên địa bàn xã đã ý thức hơn trong việc bảo vệ rừng, giữ rừng. Các cộng đồng thôn bản bảo vệ rừng đã phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương, lực lượng kiểm lâm trong công tác bảo vệ rừng; hạn chế được tình trạng phá rừng, lấn chiếm đất rừng, khai thác lâm sản trái phép tại các khu vực rừng được chi trả DVMTR.
Từ những kết quả thực tiễn đã minh chứng cho thấy, cùng với các nguồn thu nhập khác từ rừng, tiền DVMTR đã góp phần tạo công ăn, việc làm, xóa đói giảm nghèo, cải thiện sinh kế, nâng cao chất lượng cuộc sống, giúp người dân gắn bó với rừng. Chính sách chi trả DVMTR có tác động rất lớn trong việc cải thiện đời sống của người dân, từ đó nâng cao tinh thần trách nhiệm, ý thức bảo vệ rừng, góp phần ổn định an ninh, chính trị, phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn tỉnh Điện Biên nói chung và thị xã Mường Lay nói riêng./.