Tuần Giáo là địa phương có diện tích rừng lớn, giữ vai trò quan trọng trong việc bảo vệ môi trường, điều tiết khí hậu và phát triển kinh tế lâm nghiệp của huyện. Xác định vị trí và tầm quan trọng đó, những năm gần đây, huyện Tuần Giáo đã tích cực triển khai nhiều giải pháp nhằm huy động sự tham gia của người dân, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số vào công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng. Chính sự tham gia chủ động của người dân đã góp phần tạo chuyển biến rõ nét, từng bước đưa kinh tế lâm nghiệp trở thành một trong những ngành kinh tế mũi nhọn của địa phương.
.
Một buổi họp giao ban của Kiểm lâm địa bàn cùng cán bộ địa phương và các chủ rừng
Huyện Tuần Giáo hiện có hơn 46.000ha đất có rừng, trong đó rừng tự nhiên trên 45.000ha, tỷ lệ che phủ đạt 41,1%. Xác định đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho người dân là yếu tố cốt lõi, huyện Tuần Giáo đã phối hợp với các đơn vị chuyên môn và chính quyền các xã, bản tổ chức hàng trăm buổi tuyên truyền, phổ biến pháp luật về bảo vệ, phòng cháy chữa cháy rừng, khai thác và sử dụng rừng bền vững. Nội dung tuyên truyền được cụ thể hóa bằng hình thức dễ hiểu, dễ nhớ, phù hợp với trình độ dân trí và ngôn ngữ của đồng bào các dân tộc. Nhờ đó, người dân dần thay đổi tư duy từ "phá rừng làm nương" sang "giữ rừng để phát triển", tự giác tham gia tuần tra, bảo vệ rừng, không còn tình trạng khai thác lâm sản trái phép tràn lan như trước. Anh Tòng Văn Thành - Bản Có, xã Quài Tở, huyện Tuần Giáo, cho biết: Tổ bảo vệ rừng chúng tôi gồm 16 người chia ra thành 8 nhóm, một tuần chúng tôi chia ra thành 3 đợt luân phiên nhau đi tuần tra rừng, để kịp thời phát hiện, ngăn chặn hành vi phá rừng, săn bắt động vật rừng và cháy rừng xảy ra báo cáo lãnh đạo cấp trên xử lý.
Bên cạnh đó, những năm qua, huyện Tuần Giáo cũng đẩy mạnh thực hiện các dự án đầu tư, hỗ trợ phát triển rừng. Các hộ dân khi tham gia trồng rừng sẽ được hỗ trợ giống cây, phân bón… Riêng năm 2024, địa phương đã tuyên truyền, vận động nhân dân trồng mới gần 90ha rừng thay thế và rừng phòng hộ. Đặc biệt những năm gần đây, nhờ được chi trả tiền dịch vụ môi trường rừng, người dân có thêm thu nhập ổn định đã gắn bó với rừng và tích cực gìn giữ tài nguyên rừng. Giai đoạn 2019 - 2023, có khoảng 1.000 chủ rừng là tổ chức, cộng đồng dân cư, hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn huyện Tuần Giáo đã được chi trả gần 104,8 tỷ đồng tiền dịch vụ môi trường rừng. Theo thông báo của Quỹ bảo vệ và Phát triển rừng, tổng diện tích rừng cung ứng dịch vụ môi trường rừng năm 2024 trên địa bàn huyện Tuần Giáo gần 36.412 ha, tổng số tiền được chi trả hơn 21 tỷ đồng.
Người dân xã Quài Tở, huyện Tuần Giáo tích cực tham gia trồng rừng thông.
Theo báo cáo của Hạt Kiểm lâm huyện Tuần Giáo, trong quý I năm 2025, công tác quản lý bảo vệ rừng và phòng cháy chữa cháy rừng tiếp tục nhận được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt của cấp ủy, chính quyền các cấp cùng với sự nỗ lực, cố gắng của các lực lượng, các chủ rừng và nhân dân trên địa bàn. Huyện đã chỉ đạo cơ quan chuyên môn phối hợp với UBND các xã, thị trấn, chủ rừng tổ chức tuần tra, kiểm tra rừng được 228 lượt với 1.024 lượt người tham gia; tổ chức họp bản tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật về lâm nghiệp cho nhân dân được 204 lượt với 2.017 người tham gia và ký cam kết về quản lý bảo vệ rừng. Trong quý I có 40 vụ vi phạm về Luật Lâm nghiệp, đã ban hành 34 quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với 34 đối tượng vi phạm, số tiền xử phạt 296 triệu đồng.
Việc phát huy vai trò của người dân trong công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng đã góp phần nâng cao hiệu quả công tác lâm nghiệp ở Tuần Giáo. Qua đó, không chỉ giữ vững được độ che phủ rừng, bảo vệ môi trường sinh thái mà còn tạo sinh kế, nâng cao đời sống cho người dân. Thời gian tới, Tuần Giáo sẽ tiếp tục nhân rộng các mô hình cộng đồng bảo vệ rừng hiệu quả, tăng cường cơ chế hỗ trợ, tạo điều kiện để người dân thực sự trở thành “chủ nhân” của những cánh rừng xanh. Đồng thời, giúp huyện đạt mục tiêu tăng tỷ lệ che phủ rừng lên 43% vào năm 2025, (tăng gần 2% so với năm 2024).