Xã Mường Pồn (huyện Điện Biên) có 21 chủ rừng; trong đó có 10 chủ rừng là cộng đồng bản và 11 chủ rừng là hộ gia đình, cá nhân được hưởng tiền chi trả dịch vụ môi trường rừng (DVMTR). Tuy nhiên, từ năm 2020 đến nay, các chủ rừng trên địa bàn chưa được chi trả tiền môi trường rừng. Các cơ quan chức năng, chính quyền địa phương cần tháo gỡ vướng mắc để đảm bảo quyền lợi cho người dân.
Người dân xã Mường Pồn phối hợp với lực lượng chức năng tuần tra bảo vệ rừng. Ảnh: C.T.V
Trong 2 năm (2020 - 2021), tổng diện tích rừng cung ứng DVMTR trên địa bàn xã Mường Pồn hơn 6.543ha. Trong đó, diện tích đã giao hơn 3.487ha và diện tích rừng chưa giao hơn 3.056ha. Tuy nhiên qua rà soát, xác minh diện tích rừng đủ điều kiện để chi trả tiền DVMTR của Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh, thì toàn xã có hơn 1.220ha rừng chưa đủ điều kiện chi trả DVMTR. Trong đó, cộng đồng bản Cò Chạy 2 có hơn 373ha; cộng đồng bản Mường Pồn 2 hơn 671ha; cộng đồng bản Tin Tốc hơn 37ha và cộng đồng bản Lĩnh hơn 138ha. Tổng số tiền chưa được chi trả (thanh toán năm 2020 và tạm ứng năm 2021) của các chủ rừng là hơn 1,6 tỷ đồng.
Từ năm 2011 đến nay, người dân bản Cò Chạy 2 đã tích cực bảo vệ rừng, ký cam kết khoanh nuôi, bảo vệ diện tích gần 400ha rừng được giao. Đồng thời, hàng tháng, quý phối hợp cùng với kiểm lâm địa bàn đi kiểm tra, khảo sát diện tích, bảo vệ, phát triển rừng. Tuy nhiên, từ năm 2020 đến nay, các chủ rừng của bản chưa được nhận tiền chi trả DVMTR (hơn 510 triệu đồng). Dân bản mong muốn cơ quan chức năng, các cấp chính quyền sớm xem xét, giải quyết.
Theo ông Trần Xuân Tâm, Phó Giám đốc Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh, thì nguyên nhân do giữa quyết định với bản đồ giao đất, giao rừng của các chủ rừng trên địa bàn xã Mường Pồn còn nhiều điểm sai khác. Quyết định giao rừng gắn với giao đất lâm nghiệp cộng đồng chưa có bản gốc, chưa có bản đồ giao (cộng đồng bản Cò Chạy 2, Mường Pồn 2); bản đồ giao không có ranh giới lô, khoảnh (cộng đồng bản Tin Tốc). Bên cạnh đó, quyết định giao trùng tên lô, không có nhãn lô, bản đồ giao không có ranh giới lô, khoảnh; sai khác tên lô giữa quyết định và bản đồ giao rừng (cộng đồng bản Lĩnh). Để có căn cứ chi trả tiền DVMTR, Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng đã có công văn đề nghị UBND huyện Điện Biên chỉ đạo các phòng chuyên môn kiểm tra, rà soát và hiệu chỉnh lại những sai khác giữa quyết định và bản đồ, nhưng đến nay vẫn chưa nhận được văn bản đính chính của UBND huyện. Vì vậy chưa thể chi trả tiền DVMTR cho các chủ rừng trên địa bàn xã Mường Pồn.
Lý giải về nguyên nhân, ông Ngô Xuân Chinh, Phó Chủ tịch UBND huyện Điện Biên cho biết: Ngay sau khi tiếp nhận ý kiến cử tri bản Cò Chạy 2 và Mường Pồn 2 (tháng 8/2021) về việc chưa được chi trả tiền DVMTR, huyện đã làm việc với Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh. Tại thời điểm năm 2018, khi thực hiện giao đất, giao rừng không liên quan đến vị trí chi trả tiền DVMTR, vì vậy toàn bộ thủ tục thực hiện theo trình tự Luật Đất đai. Do đó trên bản đồ không có số khoảnh, tiểu khu, lô dẫn đến việc chi trả DVMTR không thực hiện được. Huyện đã có báo cáo gửi UBND tỉnh xin ý kiến tháo gỡ khó khăn, vướng mắc liên quan đến việc chi trả tiền DVMTR. Sau khi có ý kiến chỉ đạo của tỉnh, huyện đã lập bổ sung dự toán liên quan đến việc đo đạc, lập bản đồ cho bản Cò Chạy 2 và Mường Pồn 2. Theo kế hoạch của huyện, xã Mường Pồn sẽ hoàn thành việc đo đạc, quy chủ, lập bản đồ và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lâm nghiệp vào cuối năm 2022, làm cơ sở chi trả tiền DVMTR cho người dân.
Đối với diện tích chưa được chi trả tiền DVMTR tại bản Tin Tốc và bản Lĩnh, UBND huyện mới tiếp nhận được thông tin phản ánh từ lãnh đạo xã Mường Pồn đầu năm 2022. Sau khi rà soát, đã xác định nguyên nhân khi chuyển giao tài liệu giữa huyện Điện Biên cho Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh còn thiếu bản đồ, thiếu lớp, tiểu khu, lô khoảnh. Huyện đã yêu cầu đơn vị tư vấn in lại bản đồ, chậm nhất đến hết tháng 6/2022 sẽ hoàn thành để làm cơ sở chi trả tiền cho các chủ rừng.