Hiện nay, xã Quài Tở, huyện Tuần Giáo, có hơn 1.652ha diện tích rừng được hưởng dịch vụ môi trường rừng (DVMTR). Những năm qua, nhờ chính sách chi trả DVMTR đã góp phần cải thiện sinh kế cho người dân tham gia giữ rừng, phục vụ công tác bảo vệ, phát triển và quản lý rừng bền vững ở Quài Tở.

Nhờ có tiền DVMTR giúp các chủ rừng tại Quài Tở chăm sóc, bảo vệ rừng tốt hơn.

Tuy nhiên để sử dụng nguồn tiền DVMTR hiệu quả, xã Quài Tở, đã thực hiện những cách làm hay để quản lý, sử dụng tiền chi trả DVMTR  tại địa phương đúng mục đích và hiệu quả. Ông Trịnh Tuấn Đạt – Phó Chủ tịch UBND xã Quài Tở cho biết: Hiện nay, tiền DVMTR của các chủ rừng trên địa bàn xã được chi trả thông qua Viettel pay và qua Ngân hàng Chính sách Xã hội của huyện, khi các chủ rừng nhận tiền xã đã hướng dẫn bà con, cộng đồng sử dụng đúng mục đích. Đó là ngoài việc chi cho 4 tổ bảo vệ để canh gác bảo vệ rừng cho toàn bộ diện tích, số còn lại đầu tư cho nhà văn hóa của bản như: Xây các công trình của bản; mua thiết bị sử dụng phục vụ hoạt động cộng đồng; làm nhà văn hóa; mua bàn ghế để họp hành hoặc cho thuê để phát triển quỹ. Một số bản sử dụng mua nền nhà văn hóa và làm một số công trình phụ ngoài vốn nhà nước hỗ trợ làm nhà văn hóa.

Từ nguồn tiền chi trả DVMTR mà nhà văn hóa bản Ngúa được đầu tư xây dựng khang trang, sạch sẽ.

Một trong những minh chứng cho việc sử dụng hiệu quả tiền dịch vụ môi trường rừng ở Quài Tở là công trình nhà văn hóa bản Ngúa. Nhà văn hóa được đầu tư xây dựng khang trang bằng nguồn kinh phí từ ngân sách Nhà nước theo chương trình xây dựng nông thôn mới. Nhưng để có đất làm nhà văn hóa và san ủi nền cho công trình thì toàn bộ kinh phí đều do nhân dân đóng góp. Trong khi đó, việc đầu tư cho việc san ủi nền nhà văn hóa với diện tích khoảng 200 – 300m² cũng cần ít nhất 30 triệu đồng, thậm chí có chỗ phải đầu tư hàng trăm triệu, tùy vào hiện trạng từng nền đất dành cho làm nhà văn hóa của mỗi thôn, bản. Chưa kể đến những thôn, bản không có sẵn đất mà phải góp tiền để mua đất thì chi phí hết rất nhiều. Trong khi đó, để huy động sự đóng góp của từng hộ dân thì không dễ dàng, vì đa phần nhân dân còn khó khăn về kinh tế… Bởi vậy, việc sử dụng tiền DVMTR để đầu tư làm các công trình phúc lợi nhỏ tại cộng đồng là cách để các địa phương tháo gỡ khó khăn trong phát huy nội lực xây dựng nông thôn mới.

Mỗi kè chắn lũ, bản phải đầu tư đến 20 triệu đồng, tất cả đều được xây dựng bằng nguồn DVMTR.

Ngoài công trình nhà văn hóa, bản còn sử dụng tiền DVMTR để xây một số kè chắn lũ ở nơi có nguy cơ cao bị lũ cuốn trôi ruộng của bà con. Dù mỗi công trình không lớn nhưng rất hữu ích trong thực tiễn. Theo bà con ở bản Ngúa, nếu không có những kè chắn, mỗi mùa mưa đến, ít nhiều đều có những diện tích ruộng bị lũ cuốn trôi. Từ khi có kè chắn, nhiều diện tích ruộng ở những vị trí có nguy cơ cao bị lũ cuốn vẫn vẹn nguyên sau mỗi mùa mưa. Mỗi kè chắn lũ, bản phải đầu tư đến 20  triệu đồng, tất cả đều được xây dựng bằng nguồn DVMTR.

Để những cánh rừng có thêm nhiều màu xanh và tỷ lệ độ che phủ rừng tăng lên hàng năm, tại các thôn, bản ở Quài Tở đều thành lập các tổ bảo vệ rừng, mỗi tháng theo định kỳ kiểm tra 2 lần/tháng. Bên cạnh đó, 100% diện tích rừng trong toàn xã được chi trả DVMTR đều được giao cho cộng đồng các bản quản lý. Do đó, khi nhận tiền từ chính sách này hằng năm, các bản đã thống nhất giao cho Ban quản lý quỹ của bản quản lý. Ngoài việc trích một phần chi cho hoạt động của các tổ bảo vệ rừng, các bản khi cần chi cho việc khác đều được thực hiện trên cơ sở đã xin ý kiến và có sự thống nhất từ cộng đồng. Mặc dù mỗi bản sử dụng tiền DVMTR vào các việc khác nhau nhưng hầu hết đều chi cho những hoạt động chung của cộng đồng hoặc đầu tư xây dựng các công trình phúc lợi nhỏ như: thủy lợi nhỏ; đường giao thông nội bản; điện thắp sáng công cộng.

Từ những lợi ích thiết thực đó của chính sách chi trả DVMTR, bà con càng thấy rõ hơn giá trị của việc bảo vệ rừng. Bởi rừng không chỉ đem lại lợi ích cho môi trường và hệ sinh thái, còn giúp bà con có thêm nguồn thu, phục vụ tốt những nhu cầu cần thiết trong đời sống sinh hoạt và sản xuất./.